piątek, 31 października 2014

Z wizytą na greckim cmentarzu

W związku ze zbliżającym się świętem Wszystkich  Świętych, pomyślałam że może warto by było napisać jak w Grecji wygląda pochówek i zabrać was na wycieczke po cmentarzu w Omolio...
Kiedy w Grecji ktoś umiera od razu biją dzwony w cerkwi (no chyba, że jest noc). Biją w taki powolny, smutny sposób, że od razu wiadomo o co chodzi.... oczywiście  plotki rozchodzą się po wsi w błyskawicznym tempie....Zdarza się, że jeszcze nawet zanim zaczną bić dzwony wiadomo kto i kiedy odszedł....
Dla samej rodziny, nie jest to łatwy moment, szczególnie w tak małej wsi jak nasza...Nie zdążą nawet jeszcze dobrze zdać sobie sprawy ze śmierci bliskiego, a już dom wypełnia się sąsiadami, znajomymi, rodziną...Załatwiane są sprawy pochówku, gotuje się specjalne  strawy na stypę.Szybko przyjeżdża też zakład pogrzebowy , który ubiera zwłoki i ustawia trumnę w mieszkaniu...Wieko trumny z iniciałami zmarłego jest wystawione przed domem. Teraz może przyjść każdy by pożegnać się ze zmarłym,napić się kawy i włożyć do trumny kwiatek. Czuwa się całą noc. Kto ile chce i może. A rano dobywa się pogrzeb (Choć bywa też tak, że jak ktoś umrze nad ranem to jest pochowany jeszcze tego zamego dnia, szczególnie latem). Pop przychodzi do domu i z orszakiem pogrzebowym podąża się do cerkwi. Trumna w cerkwi jest otwarta, zmarły twarzą zwrócony jest w stronę ołtarza czyli na wschód.
Po mszy żałobnej następuje pożegnanie... każdy podchodzi do trumny i całuje zmarłego w czoło. 
Na cmentarzu na twarz zmarłego nakładana jest chustka z wizerunkiem twarzy chrystusa, na którą następnie wylewane jest wino...dopiero po spuszczeniu do grobu wieko trumny jest zamykane. 
Po pogrzebie jest stypa, często nawet na 200 ludzi... na stypie pije się kawę, koniak (Tak lubiana przez polaków grecka Metaxa jest tu spożywana chyba tylko przy tej okazji) oraz je się fasolę, ryż i specjalne sucharki. Ale to jeszcze nie koniec...po 9 i 40 dniach, jak również po roku są kolejne msze żałobne za zmarłego. Po każdej takiej uroczystości przed kościołem każdy uczestnik dostaje słodycz zwana "koliwa". Jest to gotowana na słodko pszenica z orzechami i cynamonem, uformowana w rodzaj kwadratowego tortu z bezą... Oczywiście potem jest kolejna stypa w kawiarni...


KOLIWA


Jeżeli chodzi o greckie cmentarze to są one całkowicie inne niż w Polsce...Nagrobki są zrobione z marmuru, wszystkie są zwrócone na wschód. Każdy pomnik ma szklaną szafkę , gdzie jest zdięcie i często również rzeczy należące do zmarłego (telefony komórkowe, zabawki, bransoletki ). Na każdym nagrobku jest lampka oliwna zapalana przez rodzinę, oraz kwiaty...Niestety to wszystko nie jest na stałe gdyż po 3, 5 lub 7 latach grób jest otwierany i w zależności od tego czy zwłoki się rozłożyły,  jest ponownie zasypywany, albo kości są myte w winie i zawijane w specjalny całun. Kości w małej trumience są wkładane do specjalnych otworów w ścianie...Tak więc cmentarz się nie rozrasta bo pusty grób może zając następny zmarły. Dla nas jest to troche makabryczne, ale taka jest tradycja.
Grecy bardzo boją się rozmawiać o smierci, a wizyta na cmentarzu to też tyko konieczność...Nawet do tego stopnia, że nowożeńcy przez jakiś okres czasu nie mogą chodzić na pogrzeby i cmentarze...Żałoba ogólnie trwa rok. Owdowiałe greczynki noszą ją do 7 lat a niekiedy nawet do końca  życia.
Podczas trwania żałoby nie chodzi się na wesela i śluby, a nawet nie obchodzi się świąt, co oznacza również brak choinki...

Szklana witryna na zdięcia

Ściana z miejscem na kości

Puste groby 


6 komentarzy:

  1. Bardzo to wszystko ciekawe.Czytalam juz o tym i slyszalam.To musi byc bardzo makabryczne stac przy ekshumacji bliskich osob i patrzec na ich kosci.Czasami pozostaja kawalki tkanek i idrywa sie je od kosci.To straszne.No ale co zrobic taka kultura i trzeba tam ja akceptowac.Dziekuje za ciekawe wiadomosci.

    OdpowiedzUsuń
  2. Cmentarze w Grecji sa piekne.Widzialam ich duzo w roznych czesciach tego pieknego kraju jak i na jego wyspach.Sa to bogate pomniki.Jest kolorowo.Duzo roznych kwiatow"sztucznych" i te gablotki z kolorowymi zdjeciami i pamiatkami po zmarlym.

    OdpowiedzUsuń
  3. Marta,jeżdżąc po greckich wyspach,zawsze odwiedzałam miejscowe cmentarze i były tam nagrobki bardzo stare,więc może nie wszędzie zwyczaj ekskumowania zwłok jest praktykowany....

    OdpowiedzUsuń
  4. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  5. Pani Marto,czesto tu zagladam z mysla ze jest cos nowego.Czytam stare opowiadania.Dzisiaj zaskoczylo mnie pytanie,moje oczywiscie,co dzieje sie z tymi pustymi grobami.Nie zastanawialam sie bo na cmentarzach ktore widzialam nie zauwazylam takich opuszczonych miejsc z pomnikami.Pisze Pani ze moze zajac to miejsce nastepny zmarly.Czy tylko ktos z rodziny czy moze tez to byc ktos zupelnie obcy.Czy moze tez ten ktos przejac pomnik,czy trzeba go kupic.Pozdrawiam i wszystkiego dobrego zycze

    OdpowiedzUsuń
  6. Bardzo ciekawe jest to co piszesz, szczególnie w kwestiach stypy i koliwy - naprawdę pierwsze słyszę o takiej tradycji i że żałoba u nich może trwać aż tak długo..

    Pytanie co z wieńcami? Czy w ich tradycji wypada pozostawić kwiaty w dniu pogrzebu np takie https://candelle.pl/kategoria-produktu/kompozycje-nagrobne/wiazanki/ czy też nie za bardzo?

    OdpowiedzUsuń